Gdzie rosną kokosy
W wielu krajach strefy międzyzwrotnikowej Azji i Ameryki Środkowej, na specjalnych plantacjach rosną palmy kokosowe dla celów przemysłowych. Z ich owoców pozyskuje się cenne surowce takie jak mleczko kokosowe, kopre (a z niej m.in. na wiórki kokosowe) i koire- włóknistą warstwę owocu. I właśnie ta włóknista warstwa orzecha kokosowego znajduje szerokie zastosowanie m. in. w produkcji materacy. Ale zanim o materacach, trochę ogólnych wiadomości o palmach kokosowych ich owocach i włóknie kokosowym.
Włókno kokosowe stanowi cześć z grupy surowców organicznych celulozy, a jego budowa aż w 65% składa się z powietrza. Powierzchnia włókien jest gładka i bardzo odporna na ścieranie oraz zrywanie. Dodatkową wspaniałą zaletą jest to, że w odróżnieniu od innych włókien organicznych procesy gnilne rozpoczynają się tylko w szczególnych okolicznościach (np. gdy włókno leży w wilgotnej ziemi kilka lat). Dlatego o włóknie kokosowym mówi się, że nie gnije.
Poza samym owocem, duże zalety ma drewno palm kokosowych. Jest mocne i trwałe, więc znalazło zastosowanie nie tylko w budownictwie, ale przede wszystkim w meblarstwie. Nawet liście palm kokosowych są tak sztywne i mocne, że używa się ich do pokrywania dachów, wyplatania mat i koszy. Krajowcy potrafią z naciętych kwiatostanów palm kokosowych uzyskać sok, a z niego syrop, cukier, bądź po fermentacji wino kokosowe. Wykorzystuje się każdą część palmy nawet twarde łupiny orzecha, które służą jako opał.
Kokosowe interesy
Uprawa plantacji palm kokosowych może odbywać się tylko u wybrzeży lądów i wysp w ciepłym i wilgotnym klimacie. Palmy osiągają wysokość 20 – 30 metrów, a okazałe pierzaste prawie sześciometrowej długości liście z owocami znajdują się na wierzchołku pni. Ponieważ roślina owocuje bez przerwy, zbiór owoców odbywa się raz w miesiącu.
Najzdrowsze to co naturalne
Zapewne każdy z Państwa zetknął się kiedyś z orzechem kokosowym. Wydaje się, że oprócz mleczka i miąższu nie ma on już nic do zaoferowania. Tymczasem od wielu lat z łupin orzechów kokosowych wydobywano włókna, z których są one zbudowane. W ten sposób powstaje tworzywo do produkcji np. materacy. Pozostaje tylko połączyć je w odpowiedniej temperaturze i pod odpowiednim ciśnieniem z mleczkiem kauczukowym, a otrzymamy bardzo trwałe, sprężyste maty kokosowe do materacy.
Włókna orzecha kokosowego można by porównać do słomy w materacach naszych prapradziadków, one również były w pełni naturalne i zdrowe. Jednak zmiany technologiczne sposób połączenia włókien kokosowych mleczkiem z drzewa kauczukowego, stworzyły zupełnie nową jakość bazującą na starej idei – „najzdrowsze jest to co naturalne”.
Jest to praca czasochłonna i niebezpieczna dla ludzi (duże wysokości), dlatego coraz częściej wykorzystuje się do tego, specjalnie tresowane małpy, które bezbłędnie odróżniają owoce dojrzałe od niedojrzałych. Rekordzistki mogą wykręcić z kiści, a następnie zrzucić na ziemię prawie 1.000 orzechów kokosowych dziennie. Ich praca przysparza wysokie dochody właścicielom małp. Wydajność człowieka rzadko przekracza 250 orzechów dziennie. Krajowcy uważają, że palma kokosowa jest drzewem bardzo cennym, ma ona wszystko czego potrzeba w życiu, a właściciele plantacji (i małp) robią prawdziwe kokosowe interesy.
Kokosowy okręt
Ze względu na swoje właściwości, włókno kokosowe znalazło szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach życia ludów stref międzyzwrotnikowych. Od niepamiętnych czasów było wykorzystywane przy budowie łodzi, okrętów, służyło do wytwarzania nietonących i odpornych na słoną wodę lin okrętowych, mat, dywanów, koszy, tkanin workowych, pędzli, szczotek itp. Obecnie doceniane jest jako doskonała masa do izolacji akustycznej i termicznej. Coraz częściej spotyka się maty kokosowe jako podłoże trawników, szczególnie na skarpach autostrad i na spadzistych dachach domów (w Europie Zachodniej).
Maty kokosowe mają zakres twardość, od takiej jakie ma pianka poliuretanowa T 25, do twardości jaką ma deska sosnowa. Aby włókno kokosowe mogło być stosowana w materacu, musimy je skręcić w liny i poddać obróbce cieplnej (dekatyzacji) by utrwalić skręt. Następnie specjalna maszyna rozkręca liny, oraz równomiernie układa na transporterze luźne, ale już nie proste włókna w taki sposób, by mogły się między sobą krzyżować i by można było ze wszystkich stron nanieść cienką warstwę naturalnego mleczka kauczukowego. Kolejny etap, to wstępne suszenie i krojenie na odpowiedni wymiar. Po sprasowaniu na wymaganą grubość i twardość, maty poddaje się właściwej obróbce termicznej, gdzie w specjalnych piecach w temperaturze 120 stopni C. przez 90 min. uzyskują trwałą sprężystość. Tak wysoka temperatura powoduje /przy okazji /, że maty są sterylnie czyste i bardzo nieapetyczne dla wszelkiego rodzaju gryzoni i insektów. Nie wydzielają żadnych toksyn, kurzu, ani innych substancji, które mogłyby działać na drogi oddechowe bądź skórę człowieka. Są sprężyste, przewiewne /materac „oddycha”/, elastyczne i trwałe. Eliminują szkodliwy wpływ pól elektromagnetycznych. W materacach, maty kokosowe powinny znajdować się bezpośrednio pod pokrowcem, a ich grubość w przypadku materacy kokosowo – sprężynowych powinna wynosić ok. 26 mm (bo 5 czy 10 mm warstwa maty kokosowej jest niewystarczająca), oraz do 100 mm. w materacach kokosowych. Wchłaniają wtedy wilgoć i pot, a u osób stale leżących w łóżku, minimalizują możliwość powstania odleżyn.
Materace z surowców naturalnych (dawniej słoma, trawa morska teraz kokos lub kokos z wkładem końskim) nadal cieszą się olbrzymim, zasłużonym uznaniem użytkowników.